Alles mit Gott und nichts ohn' ihn
BWV 1127 uitgevoerd door de Nederlandse Bachvereniging
onder leiding van Hans-Christoph Rademann
Grote Kerk Veere
Achter de muziek
Verhaal
Verhaal
Teksten
Teksten
Credits
Credits
Op het nippertje
Een opgewekt werk dat ontdekt werd vlák voordat het verloren ging
Een geluk bij een ongeluk. Zo mag je het wel noemen dat deze strofische aria van Bach bewaard is gebleven. De muziek werd pas in 2005 door de Duitse musicoloog Michael Maul gevonden, eigenhandig door Bach genoteerd op de laatste twee lege pagina’s van een kort pamflet uit 1713 waarin de gedrukte tekst van het werk staat.
Het exemplaar met Bachs noten dook op in de Hertogin-Amalia-bibliotheek in Weimar, de plaats waar Bach in 1713 werkzaam was. Het gedicht in twaalf strofes is een vleiend gelegenheidswerk voor de verjaardag van de hertog en neemt diens motto als uitgangspunt: “Alles met God en niets zonder hem”. In het gedicht zit nog een slimmigheidje verwerkt: als je steeds de eerste letter van een woord op een vaste plek in iedere strofe neemt, vormen die samen de naam “WILHELM ERNST”, de jarige hertog.
Bach maakte dit stuk dus op maat. Als hij het tijdens zijn leven nogmaals zou hebben opgevoerd, zou hij zeker iets origineels met het naamdicht gedaan hebben. Onze opname van dit stuk werd mogelijk gemaakt door MWH4Impact. Vandaar dat we in deze opname drie coupletten uitvoeren, waarin de letters M, W en H centraal staan.
Bachs opgewekte muziek en toonsoort – hij koos voor C groot – benadrukken de feestelijke gelegenheid. Ook de gekozen vorm is wat uitgebreider, en dus feestelijker, dan een ‘gewone’ strofische aria zoals we die bijvoorbeeld kennen van Schemelli’s Gesangbuch. De aria wordt ingeleid met een instrumentele introductie en aan het eind van iedere strofe klinkt een refrein door een volledig strijkensemble.
Tot zover het geluk. En dat ongeluk? Het boekje in Weimar werd, samen met vergelijkbare gelegenheidswerkjes, voor restauratie en onderzoek tijdelijk uit de bibliotheek verwijderd. Korte tijd later, in september 2004, legde een catastrofale brand de bibliotheek in as. Het scheelde niks of Bachs Alles mit Gott was na bijna driehonderd jaar verloren gegaan nog voordat het überhaupt ontdekt werd.
- BWV
- 1127
- Titel
- Alles mit Gott und nichts ohn' ihn
- Instrument
- sopraan
- Genre
- cantates
Met steun van
Achtergrondvideo's
Teksten
Origineel
Alles mit Gott und nichts ohn' ihn
wird einher manchen Segen ziehn.
Mein Gott, du kennest ja und zählest alle Schritte,
ach! höre doch, was ich im ganzen Leben bitte:
Nichts ohne dich, mit dir, mein Alles anzugehen,
so bin ich schon vergnügt, der Spruch wird feste stehen:
Soll einher mancher Segen ziehn,
alles mit Gott und nichts ohn' ihn.
Alles mit Gott und nichts ohn' ihn
wird einher Wundersegen ziehn.
Denn Gott, der Wunder tut im Himmel und auf Erden,
will denen Frommen, selbst, zum Wundersegen werden.
Der Mensch bemühet sich, will Wunder viel verrichten,
und voller Unruh ist sein Sinnen, Denken, Dichten.
Soll einher Wundersegen ziehn,
alles mit Gott und nichts ohn' ihn.
Alles mit Gott und nichts ohn' ihn
wird einher Himmelssegen ziehn.
Du, Gott des Himmels, kannst den Himmel ja erhören,
es kann dein Himmelsschoss Korn, Most und Öl bescheren, wenn Regen, Sonnenschein zur rechter Zeit sich küssen, wenn Erd und Himmel lacht und man wird sagen müssen:
Soll einher Himmelssegen ziehn,
alles mit Gott und nichts ohn' ihn.
Vertaling
Alles met God en niets zonder hem,
dat zal veel zegen binnenhalen.
Mijn God, u kent en telt immers alle stappen,
ach, luister toch naar wat ik mijn leven lang vraag:
Niets te doen zonder u, maar altijd met u, mijn alles,
dan ben ik al blij, de spreuk zal vaststaan:
Wil er veel zegen binnenkomen, [dan is het parool:]
alles met God en niets zonder hem.
Alles met God en niets zonder hem,
dat zal wonderzegen binnenhalen.
Want God, die wonderen doet in de hemel en op aarde,
wil zelf voor de vromen een wonderzegen worden.
De mens doet zijn best, wil veel wonderen doen,
en vol onrust is zijn gepieker, zijn denken, zijn dromen.
Wil er wonderzegen binnenkomen, [dan is het parool:]
alles met God en niets zonder hem.
Alles met God en niets zonder hem,
dat zal hemelse zegen binnenhalen.
U, hemelse God, u kunt de hemel immers verhoren,
uw hemelse schoot kan koren, wijn en olie schenken als regen en zonneschijn elkaar op de juiste tijd kussen,
als de aarde en de hemel lachen en men zal moeten zeggen:
Wil er hemelse zegen binnenkomen, [dan is het parool:] alles met God en niets zonder hem.
vertaling © Ria van Hengel
Credits
-
- Publicatiedatum
- 7 maart 2024
-
- Opnamedatum
- 9 maart 2023
-
- Locatie
- Grote Kerk Veere
-
- Dirigent
- Hans-Christoph Rademann
-
- Sopraan
- Kristen Witmer
-
- Viool 1
- Cecilia Bernardini, Pieter Affourtit, Anneke van Haaften
-
- Viool 2
- Lidewij van der Voort, Kano Imada, Mayumi Sargent Harada
-
- Altviool
- Femke Huizinga, Ivan Jorge Saez Schwartz
-
- Cello
- Lucia Swarts, Anna Litvinenko
-
- Contrabas
- Robert Franenberg
-
- Fagot
- Benny Aghassi
-
- Klavecimbel
- Siebe Henstra
-
- Orgel
- Leo van Doeselaar
-
- Regie en beeldmontage
- Bas Wielenga
-
- Muziekopname
- Guido Tichelman, Pim van der Lee, Lilita Dunska
-
- Audiomontage- en mix
- Guido Tichelman
-
- Camera
- Martijn Struijf, Wesley Schipper, Jesper Blok, Bjorn Tiebout, Glenn van Eerden
-
- Licht
- Ernst-Jan Thieme, Martijn Schroeber, Jordi Kooij, Joey Marcoux
-
- Stylist
- Ellen Julianus
-
- Regieassistent
- Ferenc Soeteman
-
- Assistent audioregie
- Marloes Biermans
-
- Productie film
- Laura Jonker
-
- Productie concert
- Imke Deters
-
- Met steun van
- MWH4impact
Ontdek
Help ons All of Bach te voltooien
Een groot deel moet nog opgenomen worden voordat het gehele oeuvre van Bach online staat. Dit redden we niet zonder financiële steun van donateurs. Help ons de muzikale nalatenschap van Bach te voltooien en steun ons met een gift!